علائم خرابی شمع خودرو؛ 9 نشانه خرابی شمع ماشین
وقتی ماشین استارت نمی‌خوره، همیشه تقصیر باتری نیست؛ گاهی جریان برق به‌خوبی از باتری میاد تا شمع‌ها، ولی اگه شمع‌ها خراب باشن، جرقه برای احتراق سوخت و هوا درست زده نمی‌شه و ماشین یا روشن نمی‌شه یا خیلی سخت استارت می‌خوره. حتی شمع‌های باکیفیت هم عمر مشخصی دارن و بعد یه مدتی باید حواست باشه و تعویضشون کنی. پس اگه می‌خوای از دردسرهای استارت نخوردن خلاص بشی، باید با علائم خرابی شمع خودرو آشنا باشی و بفهمی کی وقتش رسیده شمع‌ها رو چک کنی یا تعویض کنی.
از کجا بفهمیم شمع ماشین خرابه؟
تشخیص خرابی شمع خودرو آنقدرها هم سخت نیست، فقط کافیه یه‌کم حواست جمع باشه و چند نشونه ساده رو بشناسی. مهم‌ترین نشونه‌ها رو می‌تونیم اینجوری دسته‌بندی کنیم:
1. استارت نزدن یا مشکل در استارت خودرو
وقتی ماشینت یا سخت استارت می‌خوره یا حتی بعد از چند بار استارت زدن روشن نمی‌شه، حتماً باید علاوه بر باتری، به شمع‌ها هم شک کنی. اگه شمع‌ها خراب باشن، جرقه زنی موتور درست انجام نمی‌شه و طبیعی هم هست که ماشین یا روشن نشه یا بعد از چند تلاش به سختی بالا بیاد.
ضمن اینکه اگه باتری قدیمی باشه یا سرویس نشده باشه، جریان برق کافی به شمع‌ها نمی‌رسه و مشکل دوبرابر می‌شه. خلاصه اینکه هم به سلامت شمع‌ها توجه کن و هم باتری و سرویس دوره‌ای‌اش رو جدی بگیر تا دیگه استارت نخوردن ماشین تو مسیر اذیتت نکنه.
برای این کار می‌تونی راحت از خدمات خرید و تعویض باتری ازکی سرویس استفاده کنی تا خیالت راحت باشه و دیگه دغدغه استارت نخوردن ماشینت نداشته باشی.
2. افت قابل توجه شتاب خودرو
اگه حس کردی ماشینت دیگه مثل قبل شتاب نمی‌گیره، یکی از دلایل کم شدن شتاب ماشین می‌تونه خرابی شمع‌ها باشه. وقتی نظم جرقه زنی شمع‌ها به هم می‌خوره، موتور دیگه راندمان سابق رو نداره و شتاب ماشین به طور واضح کم می‌شه. حتی رانندگی روزمره هم یهو خسته‌کننده می‌شه و وقتی دقت می‌کنی می‌بینی یه جای کار می‌لنگه و دیگه اون حس قدرت و سرعت سابق رو نداری. اینجاست که باید حواست باشه و شمع‌ها رو چک کنی تا دوباره ماشینت جون بگیره.
3. تغییرات ناگهانی دور موتور خودرو
وقتی شمع‌ها خراب می‌شن، ترکیب سوخت و هوا در موتور به هم می‌ریزه و نتیجه‌ش این می‌شه که موتور ممکنه هوای بیش از حدی به محفظه احتراق بکشه. اینجوری سرعت انتقال نیرو تو موتور کاهش پیدا می‌کنه و باعث نوسان شدید دور موتور حین رانندگی می‌شه. یعنی ممکنه توی حالی که داری پدال گاز رو فشار می‌دی، موتور اونطور که باید پاسخ نده و دور موتور دائم بالا و پایین بره. این مسئله حتی تو رانندگی روزمره هم حس می‌شه و یه جورایی کنترل ماشین رو برات سخت می‌کنه.
4. افزایش مصرف سوخت
خراب شدن شمع‌ها فرآیند احتراق موتور رو مختل می‌کنه و ترکیب سوخت و هوا درست انجام نمی‌شه. طبیعیه که وقتی موتور شتاب کافی نداره، برای جبرانش مصرف سوخت بیشتر می‌شه. هر راننده‌ای بعد از یه مدتی سوار شدن به ماشینش می‌تونه بفهمه مصرف سوختش تقریبا چقدره، پس اگه ناگهان ببینی مصرف سوختت بالا رفته، بدون که یه جای کار می‌لنگه و یکی از دلایل مهمش می‌تونه خرابی شمع‌ها باشه.
5. روشن شدن چراغ چک خودرو
روشن شدن چراغ چک رو می‌شه به‌عنوان یه علامت عمومی از بروز مشکل تو ماشین در نظر گرفت. وقتی شمع‌ها خراب می‌شن و احتراق موتور ناقص می‌شه، سنسورهای مختلف ماشین می‌فهمن چیزی درست کار نمی‌کنه و بلافاصله سیگنال هشدار به کامپیوتر خودرو می‌دن. تازه این همه ماجرا نیست؛ احتراق ناقص باعث تولید آلاینده‌های بیشتر هم می‌شه و حجم گازهایی که از کاتالیست عبور می‌کنه زیاد می‌شه، که بسته به سیستم فنی خودرو، چراغ چک روشن می‌شه. خلاصه اینکه وقتی چراغ چک روشن شد، بهترین کار اینه که یه دیاگ بزنی تا بفهمی مشکل دقیقاً از کجاست و از خرابی‌های بزرگ‌تر جلوگیری کنی.
6. سروصدای غیرعادی موتور در حالت درجا
وقتی ماشین در حالت درجا کار می‌کنه، سروصدای غیرعادی موتور خیلی راحت‌تر قابل تشخیصه. تجربه نشون داده که خرابی شمع‌ها گاهی با سروصدای غیرعادی و کمی تکان یا لرزش تو موتور همراهه، که دلیلش هم احتراق ناقصه. این سروصداها وقتی ماشین تو حالت درجا باشه خیلی واضح‌تر حس می‌شن و می‌تونه بهت هشدار بده که یه چیزی تو سیستم احتراق درست کار نمی‌کنه و وقتشه شمع‌ها رو چک کنی یا تعویضشون کنی. اگر می‌خوای درباره صدای موتور بیشتر بدونی، مطلب علت صدای موتور رو بخون.
7. خارج شدن دود غلیظ و تیره از اگزوز خودرو
وقتی شمع‌ها درست جرقه نمی‌زنن، احتراق موتور کامل انجام نمی‌شه و یکی از نشونه‌های واضحش، تولید بیش از حد کربن مونواکسید و آلاینده‌های دیگه‌ست. این مشکل خیلی راحت با خارج شدن دود سیاه و نسبتا غلیظ از اگزوز دیده می‌شه. تازه، این همه ماجرا نیست؛ وقتی بنزین به‌طور ناقص می‌سوزه، بخشی از سوخت هیچ واکنش شیمیایی‌ای انجام نمی‌ده و مستقیم به سمت اگزوز می‌ره، بنابراین بوی شدید بنزین هم از اگزوز حس می‌شه. این دو علامت به‌خوبی می‌تونن بهت هشدار بدن که شمع‌ها خراب شدن و وقتشه یه چک اساسی انجام بدی تا هم مصرف سوختت نره بالا و هم موتور آسیب نبینه.
8. وجود آثار ترک‌خوردگی و شکستگی در بدنه شمع
یکی دیگه از نشونه‌های ظاهری خرابی شمع، ترک یا شکستگی تو چینی سر شمعه. این مشکل معمولا وقتی رخ می‌ده که خودرو ضربه شدید خورده باشه یا موتور بیش از حد داغ کرده باشه. حتی کیفیت شمع هم نقش مهمی تو جلوگیری از این اتفاق داره؛ شمع‌های خوب کمتر دچار ترک یا شکستگی می‌شن. پس اگه موقع بازدید دیدی چینی شمع ترک خورده یا شکستگی داره، بدون که دیگه وقت تعویضش رسیده و بهتره زود اقدام کنی تا از مشکلات بعدی جلوگیری بشه.
9. عوض شدن رنگ چینی شمع
یکی از نشونه‌های واضح خرابی شمع، تغییر رنگ چینی سرش هست؛ به‌طور معمول چینی شمع باید سفید یا خاکستری روشن باشه، اما وقتی شمع خراب می‌شه و احتراق ناقص رخ می‌ده، بخشی از بنزین موجود در محفظه احتراق با شمع تماس پیدا می‌کنه و کم‌کم رنگ چینی تیره می‌شه. تازه، اگه روغن هم به داخل محفظه احتراق نشت کنه و با شمع برخورد داشته باشه، سر شمع ممکنه قهوه‌ای بشه. این تغییر رنگ‌ها بهت نشون می‌ده که شمع دیگه مثل قبل کار نمی‌کنه و وقتشه جدی به فکر تعویضش باشی تا از مشکلات بعدی موتور و کاهش راندمان جلوگیری بشه.
بهترین زمان تعویض شمع خودرو چه موقع است؟
راستش رو بخوای، جواب این سوال خیلی بستگی داره به چند چیز مثل سلامت کلی ماشین، کیفیت سوختی که استفاده می‌کنید و البته نوع و اصالت شمعی که روی ماشینتونه. اما به طور کلی، بهترین زمان تعویض شمع خودرو:
- برای یک ماشین صفر که سالمه، شمع‌های معمولی تقریبا بین ۴۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر جواب می‌دن.
- تو ماشین‌های قدیمی‌تر یا مدل پایین‌تر، این عدد به حدود ۳۰ هزار کیلومتر کاهش پیدا می‌کنه.
- شمع‌های باکیفیت با الکترود پلاتینیوم معمولاً تا حدود ۶۰ هزار کیلومتر دوام میارن.
- شمع‌های ایریدیوم حتی می‌تونن تا ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر هم بدون مشکل کار کنن.
مراحل تعویض شمع ماشین
تعویض شمع ماشین کاریه که اگه کمی دست به آچار باشی و با فنی ماشین آشنا باشی، می‌تونی خودت انجامش بدی؛ اگه تجربه نداری، بهتره کار تعویض شمع خودرو رو به یه مکانیک حرفه‌ای بسپاری. اولین نکته مهم اینه که حتما شمع باکیفیت و اصل بخری و از فروشگاه معتبر تهیه کنی.
- اولین گام پیدا کردن موقعیت شمع روی موتور است، که معمولاً بالای موتور قرار داره و دسترسی بهش ساده‌ست.
- یادت باشه بعضی ماشین‌ها جای شمعشون کمی متفاوته، پس قبل از هر کاری محل دقیقش رو پیدا کن.
- بعد از پیدا کردن شمع، دقت کن چطور جدا می‌شه تا موقع جا زدن شمع جدید راحت باشه.
- برای باز و بسته کردن شمع باید از آچار مخصوص به نام آچار شمع استفاده کنی.
نتیجه‌گیری
تو این مطلب همه نشونه‌ها و دلایل خرابی شمع خودرو رو بررسی کردیم؛ پیشنهاد می‌کنم حتما به علائم خرابی شمع خودرو حساس باشی و وقتی اولین نشونه‌ها رو دیدی، سریع اقدام کنی. تجربه ثابت کرده که بی‌توجهی به خرابی حتی یه قطعه کوچیک، معمولاً باعث آسیب دیدن بقیه قطعات هم می‌شه و آخرش باید هزینه خیلی بیشتری پرداخت کنی. خلاصه اینکه با یه بررسی ساده و تعویض به موقع شمع، هم ماشینت سالم می‌مونه و هم جیبت کمتر ضربه می‌خوره.
